BIM نمایش دیجیتالی ویژگی های فیزیکی و عملکردی یک مجموعه بوده و منبع داده ی مشترک مورد استفاده در روند طراحی، ساخت و بهره برداری از ساختمان می باشد.
در روش های متعارف تنها نقشه های دو بعدی (2D) مورد استفاده قرار می گیرد، اما آنچه در BIM متمایز می باشد ، ابعاد دیگر اطلاعات منجمله نمایش سه بعدی پروژه (3D)، نمایش و بروزآوری زمان بندی پروژه (4D)، نمایش مسائل مالی پروژه (5D)، نمایش مسائل زیست محیطی (6D)، نمایش پروژه در زمان بهره برداری (7D) و نمایش پروژه در زمان تخریب و بازسازی آتی (8D) قابل استفاده و بررسی می باشد. در نتیجه BIM فراتر از مرحله برنامه ریزی و طراحی بوده و در مسیر تکمیل نقشه های اجرایی پروژه، مناقصه و قرارداد اجراء و نیز ساخت و بهره برداری تا جمع آوری ساختمان پس از سالهای آتی راهنما و ابزار مفید و منحصر به فردی خواهد بود. همچنین ارزیابی ونحوه استفاده از مزیت های زیست محیطی در این روند حائز اهمیت ویژه می باشد.
استفاده از BIM مستلزم داشتن آگاهی کامل از نرم افزارهای مرتبط می باشد که بدین جهت حضور یک مدیر اجرایی مسلط به BIM Manager) BIM) در تمام روند طراحی تا اجراء و بهره برداری الزامی می باشد. این مدیر اجرایی توسط مدیریت پروژه و به نمایندگی از کارفرما و صاحب پروژه انتخاب می گردد. کنترل کمی پروژه شامل مصالح، تجهیزات و همچنین کنترل کیفی شامل بهره وری ساخت و بهینه سازی پروژه و مدیریت و کنترل بخش های مختلف فنی در روند اجرای پروژه شامل بخشهای معماری، سازه ای، تاسیسات مکانیکی و الکتریکی از جمله مسئولیت های وی بوده، که تماما از اجزاء مورد استفاده در BIM صورت می گیرد.
کنترل بودجه ساخت و اتمام به موقع و اجرای دقیق و با کیفیت، مهمترین هدف یک مدیر پروژه می باشد. لزوم سرعت بخشیدن به پروژه علی رغم محدودیت های مالی و نیروی انسانی و جلوگیری از بروز مغایرت ها و دوباره کاری در بخش های مختلف اجرایی از دغدغه های یک مدیر اجرایی بوده که شامل مغایرت های بین نقشه های معماری، سازه و تاسیسات می باشد، که شناخت کامل از این گونه مغایرت های احتمالی و زمان و مکان محتمل بروز آنها توسط BIM به وضوح مشخص می باشد. BIM توانایی به تصویر کشیدن مجازی پروسه در روند اجرایی ساختمان و تمام فعالیت های مرتبط با ساخت را پیش از شروع اجراء به شکل کاملا دقیق و کاربردی دارد، که کاهش مسائل پیش بینی نشده، افزایش ایمنی کار، کاهش مشکلات کارگاهی و پیش بینی و آنالیز مشکلات بالقوه موجود در کارگاه های اجرایی از دیگر مزیت های BIM می باشد. تفکیک شرح عملیات اجرایی در غالب مجموعه های مستقل و یا بهم وابسته در BIM کاملا متمایز و به تفکیک قابل تصویر سازی بوده و ارتباط فی ما بین مجموعه های فوق و نیز تعیین پیش نیاز ها و رسیدن به مسیر بحرانی در برنامه زمان بندی کاملا مشهود می باشد. در BIM احتمال بروز خطاهای اجرایی به حداقل ممکن رسیده و حتی صفر می باشد. چرا که مدل سه بعدی و مجازی BIM امکان تصویرسازی و نمایان سازی مسیر اجراء و برنامه زمانبندی را مقدور می سازد. تداخل اجزاء مختلف ساختمان از جمله داکت های تاسیسات، اجزاء سازه ای و عناصر معماری در BIM قابل رویت بوده و قبل از تکمیل نقشه های اجرایی اصلاح می گردد.
BIM قابلیت ویژه ای در ذخیره اطلاعات مورد نیاز پروژه از آغاز طراحی تا زمان اجراء و تحویل پروژه به بهره بردار داشته و تمام اطلاعات مصالح، تجهیزات و عناصر درگیر در پروژه و مشخصات فنی بطور کامل و برای همیشه قابل دسترس می باشد. مجموعه ی اطلاعات ذخیره شده فوق در فایل BIM سبب کاهش هزینه های بهره برداری در چرخه استفاده از ساختمان گشته که باعث کاهش دغدغه های مسئولین درگیر در مدیریت مجموعه های ساختمانی می گردد. همچنین تصویر سازی مجازی ساختمان توسط دوربین ها، حسگرها و کنترلرها باعث مدیریت بهتر و جلوگیری از بروز خطا و بهره برداری بهینه از ساختمان می گردد.
BIM بصورت هوشمند در اندازه گیری انرژی و میزان ذخیره سازی هر یک از سیستمها و مجموعه های ساختمان درگیر می باشد و بدین جهت استفاده از BIM در پروژه های ساختمانی منطبق با محیط زیست (Green Building) بسیار حائز اهمیت می باشد.
این گزیده خلاصه ای از BIM و کاربرد آن در پروژه های ساختمانی می باشد که امیدوارم در شماره های بعد به جزئیات بیشتری اشاره نمایم.
